Trong thế giới marketing đầy cạnh tranh ngày nay, việc thu hút và thuyết phục khách hàng không chỉ dừng lại ở việc có sản phẩm chất lượng. Bạn cần một chiến lược bài bản để dẫn dắt khách hàng từ việc nhận biết sản phẩm cho đến quyết định mua hàng. Đây chính là lúc mô hình AIDA phát huy tác dụng như một “bản đồ” hướng dẫn chính xác từng bước trong hành trình khách hàng.
Nguồn gốc và vai trò của mô hình AIDA
Mô hình AIDA
Mô hình AIDA do Elias St. Elmo Lewis – một nhà lý thuyết marketing và chuyên gia quảng cáo người Mỹ – giới thiệu năm 1898.
AIDA là viết tắt của:
Attention (Thu hút sự chú ý)
Interest (Tạo sự quan tâm)
Desire (Khơi gợi mong muốn)
Action (Thúc đẩy hành động)
Lewis chỉ ra rằng hành vi mua hàng là một quá trình tâm lý phức tạp chứ không phải quyết định tức thời. Mỗi giai đoạn trong AIDA phản ánh một trạng thái khác nhau của khách hàng – từ khi chưa biết gì đến lúc sẵn sàng trả tiền.
Trong marketing hiện đại, AIDA đóng vai trò khung chiến lược giúp:
Hiểu rõ tâm lý khách hàng theo từng bước.
Tạo ra nội dung phù hợp với trạng thái tâm lý.
Đo lường hiệu quả ở từng chặng.
Tối ưu hóa tỷ lệ chuyển đổi một cách hệ thống.
So sánh AIDA với các mô hình marketing khác
Khác với mô hình phễu TOFU – MOFU – BOFU (Top – Middle – Bottom of Funnel), AIDA tập trung vào tâm lý khách hàng thay vì vị trí trong hành trình mua sắm.
TOFU – MOFU – BOFU mô tả khách hàng đang ở đâu.
AIDA lý giải nguyên nhân họ chuyển từ giai đoạn này sang giai đoạn khác.
Ví dụ: Khách hàng ở MOFU có thể đồng thời trải qua Interest và Desire trong AIDA. Điều này giúp marketer xác định chính xác nội dung, thông điệp cần truyền tải.
Bốn giai đoạn của mô hình AIDA
1. Attention (Thu hút sự chú ý)
Mục tiêu: Đảm bảo khách hàng biết đến sản phẩm/dịch vụ trong biển thông tin hằng ngày.
Theo Microsoft, thời gian chú ý trung bình của con người chỉ còn 8 giây – ngắn hơn cá vàng. Nghĩa là bạn chỉ có vài giây đầu tiên để gây ấn tượng.
Cách thu hút chú ý:
Tiêu đề mạnh mẽ: Dùng số liệu, câu hỏi kích thích tò mò. Ví dụ: “3 phút để giảm 90% thời gian làm báo cáo”.
Hình ảnh/Video bắt mắt: Nội dung trực quan được xử lý nhanh gấp 60.000 lần so với chữ.
Thông điệp khác biệt: Tìm điểm chưa ai khai thác. Ví dụ: “Sản phẩm duy nhất NASA sử dụng”.
Ứng dụng công nghệ:
Facebook Ads – nhắm mục tiêu chi tiết.
SEO – tối ưu để lên top tìm kiếm.
PR – tạo sự kiện, tin tức để lên báo chí.
Đo lường: Impressions, Reach, CTR, khảo sát nhận biết thương hiệu.
Ví dụ: Chiến dịch “Tết này con về không?” của Vinamilk tạo chú ý mạnh khi chạm đến cảm xúc gia đình.
2. Interest (Tạo sự quan tâm)
Khi đã có sự chú ý, nhiệm vụ tiếp theo là giữ khách hàng ở lại và khiến họ muốn tìm hiểu thêm.
Vai trò: Biến “Ồ, cái này là gì?” thành “Nghe thú vị đấy, xem thêm thôi”.
Chiến lược tạo quan tâm:
Thông tin hữu ích: Giáo dục khách hàng về vấn đề.
Storytelling thương hiệu: Kể hành trình, sứ mệnh, câu chuyện khách hàng.
Khai thác nhu cầu: Gợi mở bằng câu hỏi liên quan trực tiếp đến nỗi đau.
Hiệu quả nội dung tốt:
Được lưu lại, chia sẻ.
Giao diện tối ưu giữ chân lâu hơn.
Infographic, video demo làm rõ thông tin.
Ví dụ: Harley-Davidson không chỉ bán xe, mà còn bán “lifestyle” tự do và phiêu lưu.
3. Desire (Khơi gợi mong muốn)
Đây là giai đoạn biến “Tôi thích sản phẩm này” thành “Tôi phải có sản phẩm này”.
Cách tăng Desire:
Tập trung vào lợi ích cá nhân thay vì tính năng.
Gây cảm xúc tích cực: vui, tự hào, an toàn.
Chứng thực xã hội: review, KOL, con số ấn tượng.
Tạo khan hiếm: khuyến mãi có hạn, số lượng giới hạn.
Ứng dụng content: Case study, so sánh before/after, công cụ tính giá trị.
Ví dụ: Apple bán trải nghiệm cao cấp và địa vị xã hội, không chỉ là iPhone.
4. Action (Thúc đẩy hành động)
Giai đoạn cuối cùng: biến mong muốn thành hành động cụ thể như mua hàng, đăng ký, tải app.
CTA hiệu quả:
Ngôn từ mạnh: “Nhận ngay”, “Đặt mua chỉ 30 giây”.
Tạo cấp bách: “Đăng ký hôm nay – Giảm 50%”.
Giảm rủi ro: Hoàn tiền, thử miễn phí, bảo hành.
Chỉ số đo lường: Conversion Rate, CPA, ROAS, CLV.
Ví dụ: Shopee dùng flash sale, đồng hồ đếm ngược, voucher, nút “Mua ngay” nổi bật.
Ứng dụng AIDA trong marketing & content
Bài viết blog:
Attention: Tiêu đề hấp dẫn.
Interest: Case study thất bại, số liệu.
Desire: Lợi ích rõ ràng, testimonial.
Action: CTA tải ebook.
Email marketing:
Attention: Tiêu đề “🔥 Flash Sale 24h: iPhone 15 giảm 5 triệu”.
Interest: Nội dung chi tiết.
Desire: Review từ chuyên gia.
Action: Nút “Đặt hàng ngay”.
Facebook Ads:
Attention: Video 3 giây đầu gây sốc.
Interest: Nội dung gợi vấn đề.
Desire: Social proof từ comments.
Action: Nút “Mua ngay”.
>>>Xem thêm: Cách viết Content Facebook thu hút nhất 2025
SEO content:
Attention: Title + H1 tối ưu từ khóa.
Interest: Đoạn mở giải quyết search intent.
Desire: Nội dung toàn diện, ví dụ, case study.
Action: CTA cuối bài.
Case study tiêu biểu
Coca-Cola – Share a Coke:
Chiến dịch share a coke
Attention: In tên riêng lên lon.
Interest: Trò chơi tìm tên.
Desire: Cảm giác đặc biệt khi thấy tên mình.
Action: Mua nhiều để tặng, chia sẻ trên mạng.
Kết quả: Doanh số tăng 2%, hơn 500.000 ảnh chia sẻ.
Biti’s Hunter – Đi để trở về:
Chiến dịch đi để trở về
Attention: Slogan độc đáo.
Interest: Câu chuyện du lịch khám phá.
Desire: Niềm tự hào dân tộc.
Action: Mua giày để trải nghiệm.
Kết quả: Doanh số tăng 300%.
Apple iPhone: Ra mắt hoành tráng → Tính năng đột phá → Biểu tượng thành công → Đặt hàng trước hàng triệu chiếc.
Netflix: Content độc quyền → Gợi ý cá nhân hóa → Thói quen binge-watching → Đăng ký dài hạn.
Tầm quan trọng và lợi ích của AIDA
Hiểu hành vi khách hàng: Dự đoán chính xác nhu cầu theo từng giai đoạn.
Xây dựng chiến lược bài bản: Framework cho content, ngân sách, kênh truyền thông, thời điểm.
Tăng tỷ lệ chuyển đổi: Doanh nghiệp áp dụng systematic funnel (như AIDA) có conversion rate cao hơn 67% (HubSpot).
Lợi ích lâu dài: Khách hàng hài lòng hơn, ít hoàn trả, giá trị vòng đời tăng.
Đo lường hiệu quả: Mỗi giai đoạn có KPI riêng – từ Impressions đến Conversion.
Hạn chế khi áp dụng AIDA
Tuyến tính nhưng thực tế phức tạp: Khách hàng có thể bỏ qua giai đoạn hoặc quay lại bước trước.
Không phù hợp với mọi sản phẩm: Ví dụ bất động sản, ô tô, phần mềm enterprise cần thêm bước Evaluation.
Thiếu yếu tố sau mua: AIDA kết thúc ở Action, không bao gồm Retention, Advocacy, Repeat purchase.
Giải pháp: Kết hợp với Customer Journey Map, Marketing Automation, Omnichannel, Data Analytics.
Bí quyết viết content theo công thức AIDA
Xác định đúng đối tượng: Buyer persona chi tiết về độ tuổi, thu nhập, sở thích, nỗi đau.
Tiêu đề hấp dẫn: Ứng dụng công thức Number + Keyword + Promise hoặc How to…
Nội dung giai đoạn Interest: Storytelling, value-first, yếu tố tương tác.
Ngôn từ tạo Desire: Dùng trigger words như “Độc quyền”, “Đột phá”, “Được chứng nhận”, “Tiết kiệm”.
Kết luận
Mô hình AIDA là công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ, giúp marketer hiểu rõ và dẫn dắt khách hàng qua từng bước từ nhận biết đến hành động. Tuy còn hạn chế, nhưng khi kết hợp với các mô hình hiện đại khác, AIDA trở thành “kim chỉ nam” hiệu quả để tăng tỷ lệ chuyển đổi và xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng.
📌 Nếu bạn cần hỗ trợ kỹ thuật hoặc muốn tìm hiểu thêm thông tin, đừng ngần ngại liên hệ FastX Digital:
Website chính thức: https://fastxdigital.vn
Nhóm Zalo hỗ trợ Digital Marketing: https://zalo.me/g/rcxvke030
